Dünyada İlk 500'e girmeye hazır mısınız?

Dünyada İlk 500'e girmeye hazır mısınız?

Dünya Üniversiteleri, ARWU, Leiden, NTU (HEEACT), SciMago, QS, THE (Times), Webometrics, URAP şeklinde 8 kurum tarafından her yıl sıralanmaktadır.

 

          2014 yılının son verilerine göre bu 8 sıralama sisteminin en az birinde ilk 500’e giren 10 üniversitemiz varken 8 dünya sıralamasının tümünde ilk 500’e girebilen tek bir üniversitemiz dahi bulunmamaktadır. Yıldız Teknik Üniversitesi ise maalesef hiçbir sıralamada kendine yer bulamamıştır.

 

          Üniversitemizin önümüzdeki yıllarda ilk 500’e girebilmesi için en önemli kriterlerin başında akademisyenlerimizin çalışmalarını en saygın dergilerde yayınlatması gelmektedir. Bunun için yayın teşvik sistemi güncellenerek, bu tür dergilerdeki yayınların teşvik miktarı arttırılacaktır. Etki değeri en yüksek olan dergilerin ilk %5’lik dilimine girenlere verilecek miktar diğerlerinin yaklaşık 5 katı olacaktır. Hatta bu dergilerde kabul edilen makalelerin online yayını için ücret istenmesi durumunda ilgili miktar üniversite tarafından karşılanacaktır. Bunun en önemli sebebi, Leiden, THE, SciMago ve QS gibi sıralamalarda yayın başına düşen atıf sayısının veya en fazla atıf alan makalelerin yüzdesinin kriter olarak yer almasıdır.

Etki değeri düşük olan dergilerde makale yayımlanması önerilmeyecektir; çünkü bu tür makaleler, çok az atıf aldığı için ya da hiç atıf almadığı için üniversitemizin yayın başına düşen atıf sayısını düşürmektedir. Yayın sayımız çok fazla olsa bile, yayın başına düşen atıf sayısının düşük olması durumunda bu sıralamalarda ilk 500 arasında yer almamız oldukça zorlaşacaktır. Bundan dolayı AYDEK kriterlerinde alınan uluslararası atıf sayısı da dikkate alınacaktır.

İlk 500’e girmek için öncelikle yayın sayısını kişi başına en az 1,5-2,0 arasında bir seviyeye çıkarmalıyız. Bununla birlikte yayın başına düşen atıf sayımızı da 2 katına çıkarmak zorundayız. Bu yayın ve atıf sayısı artışını saygın dergilere yönelerek yapmamız durumunda dünya sıralamalarında da yerimizin hızla yükseleceğinin bilincindeyim. İlaveten, her bölüme uluslararası tanınırlığı yüksek en az bir öğretim üyesinin kazandırılmasıyla ve uluslararası öğrenci sayısında sağlanacak hızlı bir artışla dünya üniversitesi olma hedefine ulaşılacaktır.

Bu hedef, üniversitemiz için ulaşılamaz değildir. Bu hedefimize öğretim elemanlarımızın ve yönetimin ortak vizyonu ile ulaşılacağı inancındayım.

2000 yılında kurulan “Singapore Management University”nin çok kısa sürede ilk 100’e girmesi, 1986 yılında kurulan Kore’deki “Pohang University of Science and Technology”nin ilk 20’ye girmesi, 1980 yılında “The University of Singapore” ile “Nangang University”nin birleşmesi ile oluşan “National University of Singapore”un birçok kez ilk 20’de yer alması, 2005 yılında ilk 500 sıralamasında sadece 8 üniversitesi yer alan Çin Halk Cumhuriyeti’nin bu sayıyı 5 yılda 22’ye ve 10 yılda da 32’ye çıkarması tesadüfi başarılar değildir.

Bu üniversitelerin gerçekleştirdiği sıçramayı, gerekli insan kaynağına, fiziki alt yapıya, istek ve arzuya sahip bizde başarabiliriz. Ben de, yönetime talip olmuş bir öğretim üyesi olarak, bu başarının gerçekleşmesi için gerekli yönetimsel çabaları sergileyeceğime, gereksiz bürokrasiyi kaldıracağıma, insan odaklı hizmet vereceğime, tüm projelerin önünü açacağıma söz veriyorum.

 

Sıralama Sistemlerinin Kriterleri ve Ağırlıkları

·ARWU: İlk sıralamasını 2003 yılında yayınladı. Dünyanın ilk 500 üniversitesini 2011 yılında Nobel veya Fields Medal ödülü kazanan mezun (%10) ve mensup (%20) sayısına, dünyada en çok atıf alanlar listesindeki mensup (%20) sayısına, Nature ve Science dergilerinde çıkan makale sayılarına (%20), SCI ve SSCI tarafından taranan makale sayısına (%20) ve yukarıdaki kriterlerden alınan puanların ilgili üniversitenin öğretim üyesi sayısına oranı (%10) kriterleri ile belirlemiştir.

·TIMES: İngiltere’de yayınlanan dergi 2004’ten beri sıralama yapıyor. Dünyanın ilk 400 üniversitesini 2011’de anketlerden elde edilen eğitim ortamı (%30), anket ve üniversitelerden alınan verilere dayanan araştırma (%30), normalize edilmiş yayın başına düşen ortalama atıf (%30), anket ve üniversitelerden verilerden elde edilen sanayi destekli projeler (%2,5), uluslarası öğretim üyesi, öğrenci ve araştırma (%7,5) kriterleri ile sıralamıştır

·WEBOMETRICS: İspanya’da Cybermetrics Laboratuvarı 2004’ten bu yana üniversitelerin alan adlarına (web) dayalı sıralama yayınlıyor. Dünyanın 20 bin üniversitesi 2012 yılında Google motorundan elde edilen tarama sonucuna dayanan boyut (%20), ilgili üniversitenin sitesine verilen tekil bağlantı (link) sayısına dayanan görünürlük (%50), ilgili üniversitenin sitesinde bulunan akademik dosya sayısına dayanan dosya zenginliği (%15) ve en çok atıf alan %10’luk dilime giren yayın sayısı (%15) kriterleri ile sıralanmıştır.

·NTU (HEEACT): Tayvan Yüksek Öğretim Değerlendirme ve Akreditasyon Kurumu 2007’den bu yana sıralama yapıyordu. Sıralama 2011’den itibaren, National Taiwan Üniversitesi tarafından yapıldığı için adı NTU oldu. Kurum, ilk 500 üniversiteyi araştırma üretkenliği; son 11 yıllık makale sayısı (%10) ve son bir yıllık makale sayısı (%15), araştırma etkisi; son 11 yıllık atıf sayısı (%15), son 2 yılda alınan atıf sayısı (%10) ve son 11 yılda yayın başına atıf sayısı (%10) ve araştırmada mükemmelliyet; hendeksine göre son iki yıllık makale sayısı(%10), son 11 yılda dünyanın en çok atıf alan makaleler listesine giren makalelerin sayısı (%15) ve son yılda etki değeri en yüksek dergilerde basılan makale sayısı (%15) kriterlerine göre sıralamaktadır.

·LEIDEN: Hollanda’da Leiden Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Çalışmaları Merkezi 2008 yılından bu yana dünya sıralaması yapıyor. Merkez, 2011’de ilk 750 üniversiteyi son 5 yıla ait; SCI ve SSCI tarafından taranan yayın sayısı (P), yayın başına düşen atıf sayısı (MCS), normalize edilmiş yayın başına düşen atıf sayısı (MNCS), dünyada en çok atıf alan %10’luk dilime giren yayın oranı (PPtop 10%) ve diğer üniversitelerle üretilen ortak yayınların oranı (PPcollab) kriterleri ile sıralamıştır. Kriterlerden elde edilen puanlara dayalı tek bir liste yapılmamaktadır. Esneklik sağlamak amacıyla her kriter için ayrı tablo verilmektedir.

·SCIMAGO: İspanya’da Scimago Araştırma Kurumu’nun sıralaması 2009’dan bu yana yayınlanıyor. Kurum, 2012 yılında, 3.290 üniversite ve araştırma kurumlarının sıralamasını Scopus veri tabanını kullanarak son 5 yıla ait; yayın sayısı (O) , ülkelerarası ortak yayın (IC) kriteri, normalize edilmiş yayın başına atıf (IN), etki değeri en yüksek %25’lik dilime giren dergilerdeki makale oranı (Q1), yayınlarda uzmanlaşma/yaygınlık (SI), alanında en çok atıf alan %10’luk dilime giren makale oranı (ER) kriterleri ile değerlendirmektedir. Kriterlerden elde edilen puanlara dayalı tek bir liste yapılmamaktadır.

·QS: Merkezi İngiltere’de bulunan QS (Quacquarelli Symonds) firması TIMES Dergisi’nden ayrıldıktan sonra kendi sıralamasını yayınlamaya başladı. QS, dünyanın ilk 700 üniversitesini; anketlerden elde edilen akademik saygınlık (%40) ve işveren görüş kriteri (%10), öğretim üyesi başına düşen atıf sayısı (%20), öğretim üyesi – öğrenci oranı kriteri (%20), yabancı öğrenci oranı (%5) ve yabancı öğretim üyesi oranı (%5) kriterleri ile belirlemektedir.

· URAP: ODTÜ Enformatik Enstitüsü bünyesinde kurulan URAP Araştırma Laboratuvarı 2010’dan bu yana sıralama yapmaktadır. URAP, dünyanın 2 bin üniversitesini; son yıl SCI, SSCI ve AHCI tarafından taranan makale sayısı (%21), son 5 yılda yayınlanan toplam bilimsel doküman sayısı (%10), son 3 yılda yayınlanan makalelere son 3 yılda verilen atıf sayısı (%21), son 3 yılda 23 bilim alanında yayınlanan makale sayılarının (yayın başına düşen atıf sayısı/dünya ortalaması) oranı ile çarpımlarının toplamı (%18), son 3 yılda 23 bilim alanında alınan atıf sayılarının (yayın başına düşen atıf sayısı/dünya ortalaması) oranı ile çarpımlarının toplamı (%15) ve son 3 yılda ülkelerarası ortak yayın sayısı (%15) kriterlerine göre değerlendirmektedir.